Jarmila Čiháková, Martin Müller " Malostranská rotunda sv. Václava v Praze "

Prezentowana monografia jest efektem dążenia do wykorzystania i oceny materiału źródłowego uzyskanego z terenowych ratowniczych badań archeologicznych unikatowego zabytku w latach 2004 i 2005. Dzięki projektowi finansowanemu przez „fundusze norweskie” w latach 2015 i 2016 wykonano dokumentację terenową sporządzony w formie raportu z ustaleń. Ocena, zaangażowanie informacji archeologicznych w kontekstach przestrzennych i czasowych.

Pierwsza część książki, dotycząca rotundy romańskiej i jej następców, podzielona jest na trzy części. Pierwsza poświęcona jest wyglądowi, budowie, losowi, wyginięciu, zachowanemu torsowi i otoczeniu rotundy. Druga dotyczy niewielkiej części oryginalnej romańskiej posadzki wykonanej z ceramicznych płytek reliefowych typu wyszehradzkiego, jej datowania, analogii, definicji i technologii produkcji płytek. Wiedza geometryczna ówczesnego architekta zastosowana podczas budowy jest treścią części trzeciej. Odkrycie, że kształty płaskorzeźb zwierzęcych na kafelkach są geometrycznie komponowane, doprowadziło do odkrycia nieznanej dotąd procedury geometrycznej – metody GeDeKS. Dzięki unikalnemu zachowaniu kompozycji kafli z XI wieku na posadzce in situ rozpoznano złożoną koncepcję geometryczną budynku i jego detale – wymiary rzutu budynku, rozmieszczenie zachowanych elementów architektonicznych do wielkości płytek – w większości połączone i połączone dzieła sztuki. Wysiłki zmierzające do znalezienia obwodu kulturowego, z którego mógł pochodzić twórca rotundy i bruku, dały pewne wskazówki, gdzie należy skierować uwagę.

Spis treści

Hlava I – Rotunda  

1. Kostel, který tu stojí do dnešního dne

• Historie kostela sv. Václava a jeho okolí z písemných pramenů
• Objevení rotundy, metoda a okolnosti výzkumu
• Barokní kostel Přenesení sv. Václava a jeho dvě podoby v 17. století
• Rotundy – nejen český fenomén
• Architektura rotund
• Rotunda sv. Václava a co z ní dodnes zbylo
• Postup výstavby a vzhled malostranské rotundy
• Doba vzniku rotundy
• K možnosti astronomické orientace rotundy na Malostranském náměstí (Petr Hadrava)
• Proměny rotundy do roku 1628
• Pohřbívání
• Nálezy z doby funkce rotundy
• Život v okolí rotundy v počátcích její existence

2. Dlažba na podlaze rotundy

• Objev a rozmístění nálezů keramických dlaždic a maltového lože
• Typy dlaždic nalezených v rotundě
• Vyšehradský typ dlažby
• Technologie výroby (s Janem Zavřelem)
• Glazury na dlaždicích a zdroje jejich poškození (Alexandra Kloužková, Mária Kolářová)
• Skladba a pokládka dlažby vyšehradského typu

3. Umění geometrie a geometrie v umění

• Geometrie dlažby vyšehradského typu
• Geometrie v reliéfech dlaždic – metoda GeDeKS
• Aplikace metody geometricky definovaných kružnic a sečen v architektuře
• Postřehy k tématu geometrických souvislostí

4. Rotunda sv. Václava, dlažba a jejich tvůrce

Hlava II – Pod dlažbou

5. Metoda výzkumu pod dlažbou

6. Sakrální stavby: dva předchůdci rotundy

• Kostel 2
• Chemicko-mineralogické složení malby na vápenném podkladu (Zuzana Slížková et. al.)
• Kostel 1
• Tvář jádra Malé Strany – pohřbený georeliéf
• Kostel sv. Václava a jeho místo ve svatováclavských legendách
• Historie centra Malé Strany před stavbou rotundy

7. Souvrství pod kostely

• Katalog SK 1–SK 28
• Sloučení kroků SK do vývojových fází

8. Vyhodnocení nálezů a situací

• Předměty z neželezných kovů
• Sklo
• Železné předměty
• Kostěné předměty
• Kamenné předměty
• Přesleny
• Keramika
• Stavitelství
• Urbanismus
• Sociální status
• Železné rudy a železářské strusky (Jan Zavřel et. al.)
• Zvířata a společnost (Olga Trojánková)
• Chronologicky a kulturně citlivější drobné kovové předměty (Naďa Profantová)

9. Závěrem

• Vyhodnocení a rekapitulace výsledků výzkumu

Hlava III – Epilog

10. Zpřístupnění rotundy

Literatura

Summary

Figures description

Příloha – přístupná QR kódem

• ke kapitole I: rotundy soupis – projekty: kompozice – animace stavby
• ke kapitole 3: geometrie v reliéfech dlaždic – metoda GeDeKS
• ke kapitole 8: osteologická deskripce