Suraż – średniowieczny gród na pograniczu mazowiecko-rusko-litewskim

Położony nad Narwią Suraż (woj. podlaskie) należy do najważniejszych średniowiecznych grodów mazowiecko-ru­sko-litewskiego pogranicza. Jego dzieje, od chwili powstania w XI w. aż do spalenia na początku XVII stulecia, są od­zwierciedleniem przemian politycznych i społecznych, zachodzących w tym czasie na terenie międzyrzecza górnej Narwi i środkowego Bugu. We wczesnym średniowieczu ziemie te, znajdujące się z dala od znaczących centrów administra­cyjnych, były obiektem rywalizacji między Polską i Rusią, zaś następnie stały się areną walk między Mazowszem, Litwą i Państwem Krzyżackim. Stabilizacja sytuacji politycznej nastąpiła dopiero na przełomie XIV i XV w., gdy podpisanie unii w Krewie i ustanie zagrożenia krzyżackiego zmniejszyło liczbę nękających te obszary konfliktów zbrojnych.

W latach 1936, 2004 i 2013 na suraskim grodzisku prowadzono prace wykopaliskowe, których wyniki zaprezentowane zostały w niniejszym tomie. Na podstawie pozyskanych z badań materiałów oraz źródeł pisanych autorzy starali się doko­nać rekonstrukcji dziejów grodu i jego miejsca w historii całego regionu.